Complexe casuïstiek en specifieke thema’s

In ZVHZHZ focussen we ons nadrukkelijk op complexe domeinoverstijgende casuïstiek waar in de reguliere processen van zorg en veiligheid geen oplossing wordt bereikt.

Volwassen Complex tafel

• (Ex-)justitiabelen met een hoog veiligheidsrisico
  Opvallend is dat in 2021 de partners, waaronder de gemeenten, het ZVH beter lijken te vinden wanneer het deze doelgroep betreft. In meerdere casussen wordt het ZVH actief door partners benaderd, om mee te denken over bijv. de veiligheid met betrekking tot de terugkeer van een TBS'er of zedendelinquent naar de gemeente van herkomst.
  Een verklaring hiervoor is te vinden in het feit dat het ZVH sinds 2020 als plustaak ‘re-integratie (ex-)gedetineerden’ voor de regio Zuid-Holland Zuid verzorgt. Samen met de basistaak ‘regie op complexe domein overstijgende casuïstiek’ kan het ZVH hierdoor breed en oplossingsgericht adviseren op het gebied van zorg en veiligheid rondom deze doelgroep.

• Personen met onbegrepen gedrag met een hoog veiligheidsrisico
  De tafel voor personen met een ernstige, psychische of psychiatrische aandoening (EPA) wordt nog steeds onder de Volwassen Complex Tafel geschaard. We merken dat de problematiek voor wat betreft de EPA gerelateerde casuïstiek hier toeneemt. Het wordt steeds moeilijker om voor bepaalde groepen personen een passend kader te vinden. Het betreft een groep die tussen wal en schip valt, door het gebrek aan mogelijkheden of kaders die nodig zijn bij de behandeling van deze personen. Dit vraagt de nodige tijd en aandacht van de procesregisseurs ZVH en onze regionale ketenpartners. Het ZVH heeft de verbinding gelegd met de Expertgroep Onbegrepen Gedrag voor verdere samenwerking op dit gebied in de regio.

Huiselijk Geweld tafel

• MDA++
  In 2021 is de Multi Disciplinaire Aanpak huiselijk geweld en (kinder)mishandeling (MDA++) van start gegaan. In deze aanpak werken zorg, hulpverlening, politie en justitie samen om huiselijk geweld en mishandeling van kinderen en volwassenen te voorkomen en te stoppen. De realisatie van MDA++ is een onderdeel binnen het landelijk programma 'Geweld hoort nergens thuis'. MDA++ is een extra interventie die ingezet kan worden bij gezinnen waarbij de mogelijkheden van het reguliere aanbod zijn uitgeput en het huiselijk geweld blijft voortduren.
  
  Belangrijke uitgangspunten:
  1) de inhoud moet leidend zijn
  2) de bestaande samenwerkingsverbanden moeten optimaal benut worden.
  
  Dit heeft geleid tot een vloeiend model waarbij de uitvoering van de MDA++ belegd is bij Veilig Thuis ZHZ. Het Zorg- en Veiligheidshuis ZHZ levert met de huiselijk geweld tafel het benodigde domein overstijgende samenwerkingsverband waar zorgpartners en justitiepartners elkaar treffen om te komen tot een gezamenlijk plan van aanpak. Dit betekent dat MDA++ in onze regio gebaseerd is op een nauwe samenwerking tussen Veilig Thuis ZHZ en het Zorg- en Veiligheidshuis ZHZ.

Stalking

• De samenwerking van het ZVH, Veilig Thuis en Politie op het gebied van ex-partner stalking is inmiddels goed ingebed bij de verschillende organisaties en wordt regelmatig onderling geëvalueerd en besproken. Bij de totstandkoming van deze aanpak hebben de ketenpartners zich gebaseerd op wat zij nodig achten om de veiligheid in hoog risico-zaken zoveel mogelijk te kunnen borgen. Dit vraagt, net als eerdere jaren, nog steeds capaciteit van alle betrokken ketenpartners. Gezien de ernst van de problematiek en de noodzaak van een effectieve aanpak hebben de partners ervoor gekozen het capaciteitsvraagstuk niet leidend te laten zijn in het formuleren van de aanpak. Dit blijft echter wel een belangrijk punt van aandacht.Er is meer capaciteit nodig dan nu voorhanden is om de aanpak zoals wij die met elkaar hebben vormgegeven, te kunnen blijven uitvoeren. Met name het gebrek aan recherchepsychologen in het arrondissement Rotterdam is een aandachtspunt voor beide ZVH'en in de regio.
  
  Gebleken is dat de lijnen zelf goed lopen; de informatie van politie en VT is wederzijds vaak goed bekend en afdoende. Alhoewel capaciteitsvraagstukken van invloed zijn op de uitvoering van dit proces, zijn de betrokken partners van mening dat het proces voortdurend onder de aandacht moet blijven. De aanpak van hoog-risico stalking-zaken is te belangrijk om het risico te lopen dat de alertheid op dit thema wegebt. En dat geldt ook voor de kwaliteit van de Screening Assessment Stalking and Harassment (SASH).

Jeugdtafel

• Risico Overleg Jeugd
  Een opvallende trend op de Jeugd tafel is dat de gemiddelde leeftijd van jeugdige delict plegers steeds meer afneemt, terwijl de ernst van het gepleegde delict daarentegen fors toeneemt. Tevens zien we een stijging in het aantal zaken waarin al relatief veel partijen betrokken zijn op het moment van aanmelding bij het ZVH. Desondanks zien we dat de snelle en zorgelijke ontwikkeling van de betrokken jeugdigen vaak lastig een halt toe te roepen lijkt te kunnen worden. Binnen het ZVH wordt met elkaar getracht om te komen tot een passend Plan van Aanpak. Hierbij wordt, ook met inzet van externe expertise aan tafel, ingezet op het "out-of-the-box" opzetten van een aanpak op maat, om zo toch een doorbraak te forceren in deze casuïstiek.
  
  
•  Jeugdgroepen
  In 2021 is er 1 jeugdgroep bij het ZVH ZHZ aangemeld en opgepakt.

Huis op orde

Informatiedeling en Privacy

Algemeen

Sinds 2018 moeten nagenoeg alle organisaties die persoonsgegevens verwerken zich houden aan de regels die door de desbetreffende privacywetgevingen worden gesteld. Bij het ZVH ZHZ als netwerksamenwerkingsverband worden regelmatig gegevens over personen verwerkt. Dit is noodzakelijk om tot een goede uitvoering van de complexe casuïstiek te komen. Het spreekt dan ook voor zich dat het waarborgen van de privacy van onze cliënten een hoge prioriteit heeft bij de uitvoering van de werkprocessen binnen het ZVH ZHZ.

Ontwikkelingen in 2021

Sinds januari 2021 heeft het ZVH ZHZ een privacy-jurist die, samen met de beleidsmedewerker van het ZVH, onder andere zorgdraagt voor het bewustzijn op het gebied van privacy en gegevensdeling bij zowel de medewerkers binnen het ZVH ZHZ als de ketenpartners. In 2021 zijn de werkprocessen binnen het ZVH tegen het licht gehouden en waar nodig aangepast aan de veranderde regels en vereisten van de geldende privacywet- en regelgeving. Een van de uitgangspunten hierbij is ‘dataminimalisatie’. Dit houdt in dat er niet meer dan de informatie verwerkt mag worden die strikt noodzakelijk is voor het op correcte wijze kunnen uitvoeren van de werkzaamheden.

Acties en ontwikkelingen Privacy en Gegevensdeling

In 2021 hebben de volgende acties en ontwikkelingen met betrekking tot het thema Privacy en Gegevensdeling plaatsgevonden:

Rechten van betrokkenen

• De rechten van burgers omtrent informatie en notificatie, zoals in de AVG vermeld, zijn aangepast aan de nieuwste wet- en regelgeving en afgestemd op de desbetreffende doelgroepen.
• Nieuw werkproces is opgesteld met betrekking tot AVG- en WOB-verzoeken die bij het ZVH ZHZ worden ingediend. De verzoeken worden behandeld conform de Algemene wet bestuursrecht (Awb)
• In 2021 zijn er bij het ZVH ZHZ 12 AVG-verzoeken en 1 WOB-verzoek afgehandeld. De verwachting is dat het aantal verzoeken bij het ZVHZHZ in 2022 verder zal gaan toenemen.
• Gebleken is dat het afhandelen van verzoeken om kennisneming van informatie om maatwerk per casus vraagt. Dit is dan ook het uitgangspunt bij het afhandelen van AVG-/WOB-verzoeken en/of klachten. Ieder AVG- of WOB-verzoek wordt afgehandeld in samenwerking met de bij de casus betrokken partners.

Convenanten

De (deel) convenanten van ZVH ZVH zijn toe aan een revisie. Dit proces vindt momenteel plaats en de verwachting is dat de nieuwe versie(s) in Q2 van 2022 ter ondertekening worden voorgelegd.

Data Protection Impact assessment (DPIA)

Een DPIA is een (verplicht) instrument dat vooraf de privacy-risico’s van gegevensverwerking in kaart brengt zodat maatregelen getroffen kunnen worden om deze risico’s te verkleinen.
Gelet op het grote aantal verwerkingen binnen ZVH'en, is besloten om zowel voor ZSM als voor het ZVH ZHZ zelf een DPIA te maken, in samenwerking met het ZVH RR. De verwachting is dat beide DPIA's in Q2 2022 gereed zijn om naar de AP (Autoriteit Persoonsgegevens) te worden gezonden voor akkoord.

Deskundigheid en Voorlichting

Om de medewerkers goed geïnformeerd te houden over de laatste regelgeving met betrekking tot privacy en gegevensdeling is er in 2021 met regelmaat aandacht hieraan besteed, bijvoorbeeld door het organiseren van digitale kennissessies en het bespreken van vraagstukken aan de hand van casuïstiek.

Evaluatie van de tafels 

Uitvoering evaluatie

In het voorjaar 2021 heeft het ZVH ZHZ haar ketenpartners met een evaluatieformulier bevraagd op het functioneren van de tafels. Het evaluatieformulier was opgebouwd uit drie onderdelen; de inhoud van de bespreking aan de tafels, de dynamiek aan de tafels en het resultaat van de bespreking aan de tafels. Alle vaste vertegenwoordigers van de ketenpartners hebben deelgenomen aan de evaluatie en ook een groot aantal professionals die incidenteel aansluiten bij de overleggen. Al deze partners hebben de evaluatie ingevuld. Dit geeft ons een goed beeld.

Belangrijkste bespreekpunten naar aanleiding van de evaluatie

Uit de evaluatie blijkt dat de juiste cases binnen het ZVH ZHZ besproken worden. Dit betekent dat de triage goed wordt uitgevoerd. Tegelijk komt in de evaluatie duidelijk naar voren dat er bij ketenpartners behoefte is aan een grondigere analyse van de casuïstiek en de rol van betrokken ketenpartners daarbij. De combinatie van uitkomsten vormt een dilemma wat nader uitgewerkt dient te worden. Immers, de beschikbare tijd tijdens de overleggen en de capaciteit van zowel het ZVH ZHZ als de ketenpartners worden in de huidige situatie volledig benut voor casuïstiek die ook daadwerkelijk besproken dient te worden. Het grondiger analyseren van gemelde casuïstiek vergt meer tijd en capaciteit dan nu beschikbaar is.

Uit de evaluatie blijkt verder dat de ketenpartners overtuigd zijn van het nut en de noodzaak van domein overstijgende samenwerking. Er is een hoge mate van tevredenheid over de inhoud, de dynamiek aan de tafels en de rol van de procesregisseurs. Kortom, 'aan tafel' gaat het goed. De grootste uitdaging blijkt te zitten in proactieve communicatie tussen ketenpartners buiten de overleggen om. Ook de gezamenlijke verantwoordelijkheid voor het opgestelde plan van aanpak scoort relatief laag. De effectiviteit van een gezamenlijke aanpak staat of valt met snelle en accurate communicatie, ruggenspraak tussen de partners en een gezamenlijk gedragen gevoel van verantwoordelijkheid. Daarom is het belangrijk om als ketenpartners te onderzoeken wat er gedaan kan worden om de dynamiek en samenwerking tussen ketenpartners buiten de overleggen te verbeteren.

Ook op de stelling dat professionals voldoende mandaat hebben om besluiten te nemen en mee terug te nemen naar de eigen organisatie wordt kritisch gereageerd. Het ZVH ZHZ herkent dit als een knelpunt. De complexiteit en urgentie van casuïstiek vraagt soms om alternatieve oplossingen en het oprekken of overschrijden van de reguliere protocollen. Het mandaat tot besluitvorming hiertoe ligt niet altijd bij de afgevaardigden van de organisaties. Gebrek aan mandaat kan ertoe leiden dat de aanpak onvoldoende effectief is en daarmee de noodzakelijke doorbraak uitblijft. Dit punt hangt nauw samen met de wens van ketenpartners om het 'out of the box' handelen meer te stimuleren. Een 'out of the box' plan vraagt tijd om tot creatieve ideeën te komen als ook mandaat om deze ideeën uit te voeren. Bij het ontbreken van tijd en mandaat zien we dat we in het werkproces automatisch teruggevallen op de bekende richtlijnen en protocollen. Met de uitkomsten van deze evaluatie gaan we in 2022 in de netwerksamenwerking verder aan de slag.

Bestuurlijke netwerkkaart

In twee bestuurlijke (gemeentelijke) bijeenkomsten zijn de Landelijke agenda zorg en veiligheid – Perspectief 2025 en de Bestuurlijke netwerkkaart ZHZ besproken. Naar aanleiding hiervan hebben de gemeenten in de regio Zuid-Holland Zuid eind 2021 besloten tot een gezamenlijke regionale visie op Zorg en Veiligheid te willen komen. Bij deze ambitie zullen ook het ZVH ZHZ en haar kernpartners nadrukkelijk worden betrokken.

Verdeling werklast casus overleggen

De casus overleggen binnen het Zorg- en Veiligheidshuis ZHZ zijn onderverdeeld in vier tafels:

• Huiselijk geweld
• Volwassen complex
•  Jeugd
• HIT

Van januari 2021 tot en met december 2021 hebben er totaal 561 casus overleggen plaatsgevonden . Figuur 1 toont de hoeveelheid overleggen dat per tafel is gevoerd. De huiselijk geweld tafel is met 215 casus overleggen (39%) de drukste tafel binnen het ZVH ZHZ.

Figuur 1. Totaal aantal casus overleggen januari 2021 t/m december 2021

De gemiddelde tijd die wordt besteed aan een overleg varieert per tafel. Een overleg op de Huiselijk Geweld tafel duurt gemiddeld 30 minuten, een overleg op de Volwassen Complex tafel 28 minuten, het Risico Overleg Jeugd 24 minuten en het HIT overleg 6 minuten. Figuur 2 geeft de totale overlegtijd (aantal overleggen maal de gemiddelde tijd van een overleg) van januari 2021 tot en met december 2021 per tafel weer.

Figuur 2: Tijd besteed aan casus overleggen in minuten van januari 2021 t/m december 2021

Naast dat het grootste aantal overleggen plaats heeft gevonden op de Huiselijk Geweld tafel, duren deze overleggen gemiddeld ook langer dan bij de overige tafels. 45% van de totale tijd die is besteed aan het voeren van casus overleggen, vond dan ook plaats op de Huiselijk Geweld tafel. De HIT overleggen kosten relatief weinig tijd, waardoor deze tafel slechts 2% van de totale overlegtijd inneemt.